POPIÓŁ I DIAMENT

Gatunek: film psychologiczny, polityczny
Reżyseria: Andrzej Wajda
Scenariusz: Jerzy Andrzejewski, Andrzej Wajda
Zdjęcia: Jerzy Wójcik
Muzyka: Jan Krenz
Montaż: Halina Nawrocka
Scenografia: Roman Mann
Produkcja: Zespół Filmowy Kadr
Rok: 1958
Czas: 97 min

Obsada: Zbigniew Cybulski, Ewa Krzyżewska, Wacław Zastrzeżyński, Adam Pawlikowski, Bogumił Kobiela

Nagrody:
1960 Międzynarodowy Festiwal Filmowy (Vancouver): Nagroda Kanadyjskiej Federacji Stowarzyszeń Filmowych
1961 Nagroda Zachodnioniemieckiej Krytyki Filmowej
1962 Nagroda „Srebrny Laur D. O. Selznicka”
1965 Nagroda Czechosłowackiej Krytyki Filmowej
1967 MFF Addis Abeba: Wyróżnienie

Akcja filmu toczy się w 1945 roku, tuż po zakończeniu II wojny światowej. Głównym bohaterem jest Maciek Chełmicki, były żołnierz Armii Krajowej, który działając w antykomunistycznym podziemiu otrzymuje rozkaz likwidacji Szczuki, lokalnego sekretarza Polskiej Partii Robotniczej. Na skutek fatalnej pomyłki zabija kogoś zupełnie innego, co rodzi w nim wyrzuty sumienia i wątpliwości. I to właśnie one wysuwają się na pierwszy plan mistrzowsko zrealizowanego dramatu. Spotykając się twarzą w twarz ze swoją ofiarą Maciek doznaje szoku. Staje przed koniecznością powtórzenia zamachu, a w międzyczasie poznaje Krystynę, barmankę z hotelu „Monopol”. Rodzące się między nimi uczucie jeszcze bardziej uświadamia mu bezsens zabijania po zakończeniu wojny. Wierność złożonej przysiędze i posłuszeństwo wobec rozkazu przeważa szalę. Maciek postanawia dokończyć postawione przed nim zadanie, stawiając po dużym znakiem zapytania szansę na miłość i normalne życie. Tak bardzo pożądane po długich latach wojny i okupacji.